Rahim ağzı kanseri, serviks kanseri nedir?
•Serviks (rahim ağzı) kanseri dünyada çeşitli yaş ve geçmişlere sahip
kadınları etkileyen bir kanser çeşididir. Uterusun (veya rahmin) vajinaya
açılan kısmı olan servikste başlar ve tedavi edilmezse gittikçe daha invazif
bir hâle gelir.
HPV ve rahim ağzı kanseri belirtileri
•Rahim ağzı kanseri yani serviks kanserine neden olan human papilomavirus
(HPV)1 son derece yaygın ve bulaşıcı virüsdür ve bu virüs inatçı, zaman
içinde devam eden ve tekrarlayan bir enfeksiyon oluştur.
•Çoğu zararsız ve asemptomatik olan 120’den fazla HPV türü tanımlanmıştır.
•HPV’nin yaklaşık 40 suşu genital bölgeyi hedef alarak, cinsel temasla
yayılır ve kansere neden olan veya düşük riskli tipler olarak
sınıflandırılabilir.
•15 tip servikal kansere yol açabilecek kansere neden olan tiplerdir;
bunlardan en yaygın olanlarından bazıları HPV 16, 18, 31, 35, 39, 45, 51 ve
52.
•Kansere neden olan HPV DNA’sı dünyadaki serviks kanseri örneklerinin tam
anlamıyla %100’ünde mevcut bulunmuştur.
•Kansere neden olan HPV 16 ve 18 tiplerinin ikisi birlikte dünyadaki serviks
kanserinin % 70’ine neden olmaktadırlar.
•Hem genç kadınlar hem de daha yaşlı kadınlar kansere neden olan HPV’nin
oluşturacağı yeni bir enfeksiyon yada nükseden enfeksiyon nedeniyle serviks
kanseri riski altındadırlar.
•Kansere neden olan HPV, serviks kanserinin “sebebidir”.
•HPV 16 ve HPV 18’i hedefleyen bir aşı, bu nedenle, serviks kanserlerinin %
70’ini önleme potansiyeline sahiptir.
Serviks kanserinin, rahim ağzı kanseri'nin epidemiyolojisi
•Her sene yaklaşık 500,000 kadında serviks kanseri teşhisi konmaktadır.
•Global olarak serviks kanseri nedeniyle 270,000’den fazla ölüm
oluşmaktadır.
•Tüm dünyada her iki dakikada bir kadın serviks kanseri nedeniyle
ölmektedir.
•Serviks kanseri kadınları yaşamlarının en önemli döneminde etkiler,
genellikle çalışıyorlardır, çocuklarına bakıyorlardır ve geniş aile
sorumluluğuna sahiptirler. Bir kadının yaşamı zamanından önce serviks
kanseri nedeniyle kaybedilince akrabalar, meslektaşlar ve iş arkadaşları çok
olumsuz etkilenirler.
•Serviks kanserinin neden olduğu ölümlerin % 80’inde fazlası gelişmekte olan
ülkelerde ortaya çıkmaktadır, kısmen bunun sebebi acil tedaviye izin verecek
erken servikal hücre anomalilerini belirleyecek etkili tarama programlarının
olmamasıdır. Bu önemli bir sosyal ve ekonomik yük yaratmaktadır.
•Serviks kanseri, meme kanserinden sonra kadınları en çok etkileyen ikinci
kanser tipidir.
•Tarama programları olan ABD ve İngiltere gibi ülkelerde dahi her yıl
binlerce kadın serviks kanserinden ölmektedir, bunun çoğunlukla nedeni,
sağlık hizmeti alma sorunları veya hastalığın iyi anlaşılamaması nedeniyle
hastaların takibinin iyi yapılmamasıdır.
•Serviks kanserinin yüzde yirmilik kısmı özellikle iyi düzenlenmiş tarama
programlarıyla dahi belirlemesi güç olan servikal adenokarsinoma nedeniyle
(servikal dokuya daha derin penetre olmuş kanserler) gibi
belirlenememektedir.
•Serviks kanserinin önlenmesinde önemli bir gelişme olmazsa 2050’den önce
her yıl bir milyon yeni serviks kanseri vakası olacaktır.
•Kadınların yüzde 50-80’inin yaşamlarının bir yerinde bir genital HPV
enfeksiyonu geçirecekleri5,9,10 ve yüzde 50’sinin de potansiyel olarak
kansere
•Neden olan bir HPV tipinin enfeksiyonunu geçireceği tahmin
edilmektedir.10.11.12 Risk cinselliğin başlamasıyla başlangıç yapmaktadır.
•HPV cinsel aktiviteler yoluyla yayılmaktadır ve tam cinsel birleşmenin
olmasına bağlı değildir, genital bölgede cilt cilde temas yoluyla da
yayılabilir.
•Prezervatifler kadınları serviks kanserine karşı tam olarak koruyamaz çünkü
HPV’nin geçmesi tam cinsel birleşmenin olmasına bağlı değildir, genital
bölgede cilt cilde temas yoluyla da yayılabilir.
Kansere neden olan HPV’den Serviks Kanseri Hastalık Gelişimi nasıl Olur
Rahim ağzı kanseri nedenleri ve human papilloma virus HPV enfeksiyonu
•HPV enfeksiyonlarının çoğunluğu üç yıl içerisinde temizlenir.
•Kansere neden olan HPV ile enfekte olmuş her 1 milyon kadının yaklaşık
yüzde 10’u veya 100,000’inde servikal displazi adı verilen anormal ve kanser
öncesi servikal hücre değişimleri oluşur. 14 Bu aşama oldukça yaygındır ve
neredeyse yarısında bu durum kendi kendine düzelir.
•Bu kanser öncesi anormal servikal hücreleri olan kadınların yaklaşık yüzde
8’inde (8000) servikal hücrelerin dış yüzeyi ile sınırlı erken kanser
gelişecektir ve bu kadınların 1600’ünde invazif servikal kanser
oluşacaktır14 (yani yüzde 1 ya da 2’si invazif servikal kansere
dönüşecektir).
•Servikal kanserde hastalığın ilerlemesinin tüm aşamaları oldukça
asemptomatiktir.
•Kansere neden olan HPV enfeksiyonundan serviks kanserine geçişteki hücresel
değişimlerin progresif gelişimi çoğu vakada yıllar sürer. Ancak daha agresif
adenokarsinomalar daha hızlı ilerler ve tespit edilmesi daha zordur.
Adenokarsinomanın görülmesi genç kadınlarda giderek artmaktadır.
•Erken aşamalarda gerileme mümkündür ancak hücreler bir kere daha belirgin
anormaliler sergilemeye başlayınca geriletme ihtimali düşer.
•Kansere neden olan HPV enfeksiyonunun inatçılığına dolayısıyla serviks
kanserinin gelişimine bazı etmenler de yardımcı olmaktadır.
* Genç yaşta ilk cinsel deneyim
* Ayrıca diğer faktörler:
* Çok sayıda hamilelik
* Sigara kullanımı
* Oral kontraseptiflerin uzun süreli kullanımı
* Diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklar (örn. HIV, Klamidya)
•Tüm bu faktörler servikal kanser gelişimine etkili olabilir ancak kansere
neden olan HPV enfeksiyonunun serviks kanserinin “gerekli sebebi” olduğu
kanıtlanmıştır. Kansere neden olan HPV enfeksiyonu serviks kanserlerinin
yüzde 99,7’sinde mevcuttur.
Rahim ağzı kanseri için tarama
•1943’de ikinci önleme yöntemi olarak, servikste kansere yol açabilecek
anormal hücreleri belirleyen Pap smear bulunmuştur. Rutin pelvik muayene
sırasında Pap smear hücreleri alınır.
•Pap smear kullanılarak yapılan tarama programları önemli bir erken tespit
aracıdır ancak tüm kanser öncesi lezyonları veya kanserleri belirleyemezler.
Gerçekten de, serviks kanseri gelişme riski düzenli olarak tarama yapılmayan
kadınlarda beş kez daha yüksektir.
•Tarama programları serviksteki anormal ve kanser öncesi hücreleri
belirleyebilirler; serviks kanserinin ve anormal hücrelerin etmenlerini yani
kansere neden olan HPV tiplerinin oluşturduğu inatçı enfeksiyonu
önleyemezler.
İmmünoloji ve kansere neden olan HPV
•Kansere neden olan HPV tiplerinin enfeksiyonu serviksin yüzeyiyle veya
genital bölge ile sınırlıdır ve vücudun diğer bölgelerine yayılmaz.
•Kansere neden olan HPV ile ilişkisi olan çoğu insan enfeksiyonu bloke
etmeye yetecek etkili, koruyucu antikor geliştiremez; böylece ön enfeksiyon
bir sonraki enfeksiyon için bağışıklık oluşturmaz.
•Bir aşı bağışıklık sistemini virüs vücuda girer girmez, enfeksiyon
yerleşmeden, tanıyıp yok edecek duruma sokar.
•Aşılama yöntemiyle koruma ve buna eşlik eden tarama kadınları serviks
kanserine karşı korumada en iyi yaklaşımdır.
•Taramanın yanı sıra yapılacak aşılama serviks kanserini daha da
azaltacaktır ve daha fazla takip gerektirecek anormal test sonuçları
sayısını önemli oranda azaltacaktır.
•Serviks kanserine karşı en iyi koruma kansere neden olan virüslere karşı en
geniş korumayı temin eden aşı ile olacaktır ve bu aynı zamanda en uzun
süreli koruma olacaktır.
Rahim ağzı kanseri resimleri ana sitemiz olan genitalsigil.net adetsinde
mevcuttur. Aynı sitede rahim ağzı kanseri belirtileri, serviks kanseri aşısı
hakkında güncel bilgiler ve rahim ağzı kanseri nedeneleri HPV virüsü
arasındaki ilişkiyi gösteren akademik makaleler de ilginizi çekebilir..
